۱- آشنایی با رشته های شاخه فنی وحرفه ای
مقدمه
امروزه در اثر گسترش شگرف صنعت و تکولوژی وجود نیروی انسانی متخصص , یک نیاز اساسی در مراکز تولیدی ؛ صنعتی و خدماتی به شمار می آید و آموزش های فنی و حرفه ای به عنوان عامل مهم تربیت این نیروها مورد توجه قرار گرفته است .آموزش های فنی و حرفه ای تمام تلاش خود را به کار می برد تا افرادی آگاه به تکنولوژی روز و کار آمد را تربیت و در چرخه سازندگی کشور وارد نماید .
اهداف شاخه فنی و حرفه ای :
اعتلای سطح فرهنگ و دانش عمومی و پرورش کمالات و فضایل اخلاقی , بیش سیاسی و اجتماعی .
شناخت بهتر استعدادها و علاقه دانش آموزان و ایجاد زمینه مناسب جهت هدایت آنان به سمت اشتغال مفید .
احراز آمادگی نسبی دانش آموزان برای ادامه تحصیل در رشته های علمی – کابردی ( تکنولوژی )
عناوین رشته های فنی و حرفه ای :
ساختار رشته های فنی و حرفه ای برسه زمینه صنعت ؛ خدامت و کشاورزی پایه گذاری شده و هر زمینه دارای چند دشته است 58 واحد از درس های این شاخه در همه رشته ها به صورت مشترک ارائه می شود.درس های اختصاصی برای هر رشته حدود 39 واحد است .
رشته های زمینه صنعت : مکانیک خودرو – تأسیسات – نقشه کشی عمومی – صنایع فلزی – ساخت و تولید – صنایع چوب و کاغذ – الکترونیک – الکتروتکنیک – صنایع شمیمیایی – صنایع نساجی – متالوژی – ساختمان – نقشه برداری – سرامیک .
رشته های زمینه خدمات : نقشه کشی معماری – نقاشی –گرافیک – کودک یاری – مدیریت خانواده - تربیت بدنی – کامپیوتر -طراحی و دوخت – حسابداری بازرگانی – نمایش – سینما – صنایع دستی پویانمایی ( انیمیشن )
رشته های زمینه کشاورزی : امور زراعی و باغی – امور دامی – ماشین های کشاورزی – صناعی غذایی
اشتغال فارغ التحصیلان هنرستان های فنی و حرفه ای :
آموزش های فنی و حرفه ای فعالیت هایی است که فرد را برای احراز مشاغل فنی و حرفه ای آماده می کند و کارایی او را در انجام چنین مشاغلی افزایش می دهد . بنابراین برای فارغ التحصیلان رشته های مختلف فنی و حرفه ای به دلیل کار در کارگاه های مختلف و آشنایی با دستگاه ها و ابزارآلات فنی و صنعتی و نحوه ی استفاده از آنها زمینه کاریابی و اشتغال بیش از سایر رشته ها می باشد و این فارغ التحصیلان می توانند با کار در کارخانجات تولیدی و مراکز خدماتی ؛ شرکت ها , ادارات و یا با تأسیس کارگاه های خصوصی و تعاونی های تولیدی ؛ مشغول به کارشوند .
شیوه ی ادامه تحصیل در رشته های فنی و حرفه ای :
دانش آموزان علاقه مند به ادامه تحصیل در رشته های مختلف شاخه فنی و حرفه ای پس از گذراندن پایه نهم و با احراز شرایط تحصیل در شاخه فنی و حرفه ای و ضوابط که هر ساله اعلام میگردد . درصورتی کسب اولویت می توانند در یکی از هنرستان ها در رشته مورد علاقه خود ادامه تحصیل داده وپس از سه سال ادامه تحصیل مدرک دیپلم اخذ نمایند . و در صورت تمایل به شرکت در آزمون دوره های کاردانی پیوسته وارد آموزشکده های فنی و حرفه ای دانشگاه آزاد و دانشگاه علمی کاربردی شده و در مقطع کاردانی ادامه تحصیل دهند و همچنین پس از آن نیز می توانند در دوره های کارشناسی ناپیوسته به تحصیلات خویش ادامه دهند . فارغ التحصیلان شاخه فنی و رحرفه ای میتوانند در صورت تمایل جهت شرکت در آزمون سراسری با گذراندن دوره پیش دانشگاهی در یکی از دروه های(ریاضی تجربی علوم انسانی یاهنر)ادامه تحصیل دهند.
2 - آشنایی با رشته های شاخه کاردانش
اهداف شاخه کاردانش :
هدف آموزش های کاردانش تربیت نیروی انسانی ماهر برای تصدی شغل و حرفه متناسب با نیاز بازار کاراست . توانایی های مهارتی و علمی برای انجام وظایف شغلی , سه رکن را در بر دارد که در طول اجرای برنامه ی آموزشی به دانش آموزان آموزش داده می شود .
مهارت ها ی فنی :
توانایی انجام کاردر حد استانداردهای شغلی اعلام شده از سوی دستگاه متولی بخش اشتغال همراه با رعایت نکات ایمنی و بهداشت را در بر می گیرد .
مهارت های زندگی :
گسترش توانایی های فکری ؛ مهارت های تصمیم گیری ؛ پرورش روحیه مسئولیت پذیری ؛ نظم وبرنامه ریزی در امور فردی و اجتماعی و حرفه ای و همچنین فضائل اخلاقی و بینش سیاسی را در بر می گیرد . این توانایی ها در قالب درس های عمومی و نکمیل مهارت به دانش آموزان این شاخه آموزش داده می شود .
مهارت های یادگیری :
توانایی و مهارت لازم برای ادامه دادن یادگیری مستقل بعد از فارغ التحصیلی را در بردارد تافارغ التحصیلان کاردانش همیشه در حوزه تخصصی خود به روز باشند .
انتخاب رشته تحصیلی
شاخه کاردانش شامل رشته های متعددی است که میزان مطالب علمی و فعالیت های مهارتی آنها با یکدیگر متفاوت است وبه همین دلیل ورود به هر یک از رشته های مهارتی با رعایت شرایط و ضوابط زیر صورت می پذیرد :
• علاقه مند بودن به رشته های مهارتی مورد نظر
• تناسب استعداددانش آموز با محتوا و سرفصل های برنامه درسی رشته مهارتی مورد علاقه ( احراز نمره حد نصاب در برخی از دروس مرتبط )
• وجود ظرفیت پذیرش در هنرستانهای کاردانش
• نیاز بازار کار
در مواردی که تقاضا برای ورود به یک رشته مهارتی بیش از ظرفیت هنرستان کاردانش باشد ؛ گزینش دانش آموزان از طریق مصاحبه ؛ آزمون ورودی و یا شرط معدل انجام می گیرد .
تعداد واحد ها و مواد درسی :
برنامه درسی شاخه کاردانش برای دستیابی به صلاحیت های مورد نظر شامل حداقل 96 واحد درسی که 30 تا 40% آن به آموزش های نظری و 60 تا 70 % آن به آموزش های عملی در کارگاه های مجهز به تجهیزات جدید و انجام طرح های کسب و کار ( کارآفرینی ) و کارورزی اختصاص یافته است .
• دروس عمومی 49 واحد
• دروس انتخابی 4 واحد
• دروس مهارتی حداقل 20 و حداکثر 43 واحد
چنانچه درو مهارتی یک رشته مهارتی کمتر از 43 واحد باشد , دروس مذکور با تعداد لازم از واحدهای درسی زیر تکمیل می شود
• کاروزی 4 واحد
• کارآفرینی 2 واحد
• ایمنی کار و بهداشت 2 واحد
• قانون کار 1 واحد
• دروس اختیاری(مهارت های هم خانواده ودروس تخصصی ودروس عمومی سایرشاخه ها)حداکثر14 واحد
مزایای تحصیل در شاخه کاردانش :
دانش آموزانی که کلیه واحدهای درسی رشته مهارتی خود رابا موفقیت به پایان برسانند از مزایای زیر برخوردار خواهند شد :
• دریافت مدرک رسمی پایان تحصیلات کامل آموزش متوسطه دررشته مهارتی مربوط ازوزارت آموزش و پرورش
• دریافت گواهینامه مهارت شغلی از دستگاه متولی ذیربط
• دریافت گواهینامه کارورزی
ادامه تحصیل فارغ التحصیلان شاخه کاردانش :
فارغ التحصیلان شاخه کاردانش می توانند در صورت موفقیت در آزمون ورودی , در دوره های کاردانی پیوسته فنی وحرفه ای آموزشکده های دولتی و دانشگاه آزاد ) و دوره های کاردانی ناپیوسته یا پیوسته ( دانشگاه جامع علمی کاربردی ) به ادامه تحصیل مشغو شوند
فارغ التحصیلان شاخه کاردانش میتوانند در صورت تمایل جهت شرکت در آزمون سراسری با گذراندن دوره پیش دانشگاهی در یکی از دوره های ( ریاضی , تجربی , علوم انسانی یا هنر ادامه تحصیل دهند .
فارغ التحصیلان دوره های کاردانی میتوانند در صورت تمایل و موفقیت در آزمون ورودی در دوره های کارشناسی ناپیوسته و نیز در مقاطع بالاتر به ادامه تحصیل بپردازند .
اشتغال فارغ التحصیلان شاخه کاردانش :
فارغ التحصیلان شاخه کاردانش به دلیل کسب مهارت های حرفه ای و آشنایی با محیط واقعی کار در دوران مهارت آموزی و کارورزی و همچنین آموزش کارآفرینی , از توانایی مناسبی برای اشتغال در بخشهای صنعت , خدمات هنر و کشاورزی برخوردارند .